นั่งนานเกินไป เสี่ยงโรคอันตราย สุขภาพคนทำงานยุคใหม่ที่ต้องรู้

June 14, 2025

ชีวิตประจำวันของคนทำงานในยุคปัจจุบัน มักผูกติดอยู่กับการนั่ง ไม่ว่าจะนั่งทำงานหน้าคอมพิวเตอร์ นั่งประชุมยาวนาน หรือแม้แต่นั่งอยู่บนรถท่ามกลางการจราจรที่ติดขัด การนั่งติดต่อกันเป็นเวลานานหลายชั่วโมงกลายเป็นเรื่องปกติ แต่รู้หรือไม่ว่าพฤติกรรมนี้กำลังสะสมความเสี่ยงต่อสุขภาพอย่างคาดไม่ถึง ไม่เพียงแค่อาการปวดเมื่อยทั่วไป แต่ยังเพิ่มโอกาสเกิดโรคร้ายแรงหลายชนิดที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตและอายุขัย

บทความนี้จะพาคุณไปสำรวจอันตรายที่ซ่อนอยู่จากการนั่งนาน พร้อมทำความเข้าใจกลุ่มอาการยอดฮิตอย่าง “ออฟฟิศซินโดรม” และกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ซึ่งเป็นภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพคนทำงาน แล้วเราจะดูแลตัวเองให้ห่างไกลจากความเสี่ยงเหล่านี้ได้อย่างไร?

นั่งนาน สัมพันธ์กับความเสี่ยงโรคร้ายแรงจริงหรือ?

การนั่งต่อเนื่องโดยไม่ขยับตัวเป็นเวลานานกว่า 7-8 ชั่วโมงต่อวัน มีผลกระทบโดยตรงต่อร่างกายในระดับเซลล์ จากการศึกษาพบว่าอาจทำให้เซลล์ในร่างกายเสื่อมสภาพเร็วขึ้น และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตในอัตราที่ใกล้เคียงกับผู้ที่สูบบุหรี่จัดเลยทีเดียว เนื่องจากพฤติกรรมการนั่งนานส่งผลให้เกิดภาวะต่างๆ เช่น ระบบเผาผลาญทำงานได้ไม่เต็มที่ การไหลเวียนโลหิตติดขัด ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่กลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) เช่น โรคเบาหวาน โรคอ้วน โรคหัวใจและหลอดเลือด ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน รวมถึงความเสี่ยงของโรคมะเร็งบางชนิดและภาวะสมองเสื่อม

ออฟฟิศซินโดรม: อาการยอดฮิตของคนนั่งนาน

นอกจากความเสี่ยงของ NCDs ที่อาจฟังดูไกลตัว ออฟฟิศซินโดรม (Office Syndrome) คือกลุ่มอาการที่ใกล้ตัวคนทำงานออฟฟิศที่สุดและมีแนวโน้มพบมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง กลุ่มอาการนี้ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ระบบกล้ามเนื้อและกระดูก แต่ส่งผลกระทบได้หลายระบบในร่างกาย:

ระบบกล้ามเนื้อและโครงร่าง: ปวดเมื่อย คอ บ่า ไหล่ หลังส่วนล่าง อาการปวดเหล่านี้มักเป็นเรื้อรัง หากปล่อยไว้อาจนำไปสู่ภาวะที่รุนแรงขึ้นได้
ระบบประสาท: ปวดศีรษะจากความเครียด วิตกกังวล ซึมเศร้า นอนไม่หลับ เพลียเรื้อรัง
ระบบกระดูกและเอ็น: โรคกระดูกคอเสื่อม หมอนรองกระดูกเคลื่อนทับเส้นประสาท นิ้วล็อค ปลอกหุ้มเอ็นอักเสบ อาการชาตามปลายมือปลายเท้า
ระบบการมองเห็น: ตาแห้ง ตาพร่ามัว จากการจ้องหน้าจอเป็นเวลานาน
ระบบทางเดินหายใจ: ภูมิแพ้ หายใจลำบาก แน่นหน้าอก
ระบบทางเดินอาหาร: แผลในกระเพาะอาหาร กรดไหลย้อน

อาการเฉพาะที่ควรเฝ้าระวังในหมู่คนทำงานและขับรถนานๆ

กลุ่มคนทำงานที่ต้องนั่งและขับรถเป็นเวลานาน มักพบอาการเหล่านี้ได้บ่อย:

มึนงง เวียนหัว บ้านหมุน: อาจเกิดจากการไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงสมองลดลง หรืออาจเป็นสัญญาณเริ่มต้นของปัญหาที่คอ หากมีอาการเรื้อรัง ควรปรึกษาแพทย์ อ่านต่อเกี่ยวกับอาการเวียนศีรษะ
กระเพาะปัสสาวะอักเสบและติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ: การอั้นปัสสาวะบ่อยๆ โดยเฉพาะในระหว่างเดินทางหรือประชุม เป็นสาเหตุหลักของโรคนี้ อาการที่พบบ่อยคือ ปัสสาวะบ่อย แสบขัด ปัสสาวะไม่สุด หากมีไข้ร่วมด้วยควรรีบพบแพทย์ ปล่อยไว้อาจเสี่ยงโรคไตหรือติดเชื้อในกระแสเลือดได้
หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท: เกิดจากการนั่งผิดท่าเป็นเวลานาน การยกของหนัก หรืออุบัติเหตุ อาการเด่นคือ ขาชา อ่อนแรง ปวดหลังร้าวลงขา หากไม่รับการรักษาอาจนำไปสู่ภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรงหรืออัมพาตได้
นิ้วล็อค: พฤติกรรมการใช้อุปกรณ์ดิจิทัลเป็นเวลานาน ทั้งคอมพิวเตอร์และสมาร์ทโฟน เป็นปัจจัยเสี่ยงหลัก ทำให้เกิดอาการปวด บวม นิ้วติด งอนิ้วได้แต่เหยียดออกยาก ที่มา: ThaiHealth
ความเครียด: เป็นโรคที่พบบ่อยในคนทำงานยุคใหม่ โดยเฉพาะผู้ที่ต้องเผชิญแรงกดดันสูงและนั่งทำงานนาน ส่งผลทั้งอาการทางกาย (ปวดหัว ใจสั่น แน่นท้อง) และจิตใจ (วิตกกังวล ซึมเศร้า)

กลุ่มโรค NCDs ภัยเงียบจากการใช้ชีวิต

นอกเหนือจากออฟฟิศซินโดรม พฤติกรรมการนั่งนานและขาดการขยับตัวยังเป็นส่วนหนึ่งของพฤติกรรมเสี่ยงที่นำไปสู่กลุ่มโรค NCDs (Non-communicable diseases) หรือโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ซึ่งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของประชากรไทย โรคในกลุ่มนี้ได้แก่ โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง โรคมะเร็งบางชนิด โรคระบบทางเดินหายใจเรื้อรัง โรคไตเรื้อรัง และโรคสมองเสื่อม กลุ่มโรคเหล่านี้มักไม่แสดงอาการในระยะเริ่มต้น แต่จะค่อยๆ สะสมความรุนแรงและสร้างความเสียหายต่ออวัยวะต่างๆ ในร่างกาย

เคล็ดลับดูแลสุขภาพ ห่างไกลออฟฟิศซินโดรมและ NCDs

การป้องกันย่อมดีกว่าการรักษา การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเล็กๆ น้อยๆ ในชีวิตประจำวัน สามารถลดความเสี่ยงจากโรคร้ายเหล่านี้ได้อย่างมหาศาล:

ลุกขยับตัวทุกชั่วโมง: ตั้งนาฬิกาเตือนให้ลุกยืน ยืดเส้นยืดสาย เดินไปมาเล็กน้อย เพื่อให้กล้ามเนื้อได้ผ่อนคลายและส่งเสริมการไหลเวียนโลหิต
ปรับสภาพแวดล้อมในการทำงาน: จัดโต๊ะ เก้าอี้ และหน้าจอคอมพิวเตอร์ให้อยู่ในท่าที่เหมาะสม ถูกต้องตามหลักการยศาสตร์
พักสายตา: ใช้กฎ 20-20-20 คือ ทุก 20 นาที ให้มองออกไปไกล 20 ฟุต เป็นเวลา 20 วินาที
ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: ตั้งเป้าหมายออกกำลังกายระดับปานกลางอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์
รับประทานอาหารสุขภาพ: เน้นผัก ผลไม้ ธัญพืช ลดอาหารหวาน มัน เค็ม
จัดการความเครียด: หากิจกรรมผ่อนคลายที่ชอบ พักผ่อนให้เพียงพอ หากเครียดสะสมจนกระทบชีวิตประจำวัน ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
ไม่สูบบุหรี่และจำกัดการดื่มแอลกอฮอล์
ตรวจสุขภาพประจำปี: เพื่อค้นหาความเสี่ยงหรือความผิดปกติในระยะเริ่มต้น

สุขภาพที่ดีคือการลงทุนที่คุ้มค่าที่สุด การใส่ใจดูแลตัวเองตั้งแต่เนิ่นๆ ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่ต้องนั่งทำงานหรือขับรถเป็นเวลานาน จะช่วยลดความเสี่ยงของโรคยอดฮิตอย่างออฟฟิศซินโดรมและกลุ่มโรค NCDs ที่เป็นภัยเงียบต่อสุขภาพ พร้อมเสริมความอุ่นใจด้วยการวางแผนดูแลค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต การดูแลสุขภาพเป็นเรื่องของทุกคน เริ่มต้นที่ตัวคุณตั้งแต่วันนี้
[ศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับประกันสุขภาพที่ครอบคลุม](Placeholder Internal Link 1)
[ดูเคล็ดลับสุขภาพดีอื่นๆ สำหรับคนทำงาน](Placeholder Internal Link 2)

Previous Post