สมรสเท่าเทียม 2568 คู่รัก LGBTQIAN+ กับการซื้อบ้าน

โดย DDproperty Editorial Team

อัปเดตล่าสุด 21 มกราคม 2568 • ใช้เวลาอ่าน 4 นาทีซื้อบ้านหลังแรก

ขอแสดงความยินดีกับชาว LGBTQIAN+ ในไทยที่กฎหมายสมรสเท่าเทียมใช้อย่างเป็นทางการตั้งแต่วันที่ 23 มกราคม 2568 ทำให้สิทธิต่าง ๆ ของชาว LGBTQIAN+ ถูกยกระดับให้เท่าเทียมกับคู่สมรสชาย-หญิง ซึ่งแน่นอนว่าประเด็นหนึ่งที่น่าสนใจในเรื่องนี้การถือครองอสังหาริมทรัพย์อย่างบ้าน/คอนโด ซึ่งแต่เดิมมีความยุ่งยากมากกว่าคู่รักชาย-หญิง ลองมาไล่เรียงกันดูว่ากฎหมายฉบับนี้มีประโยชน์อย่างไร และเอื้อต่อการซื้อบ้าน ขายบ้านอย่างไรบ้าง

อ่านหัวข้อที่คุณสนใจ

• กฎหมายสมรสเท่าเทียมคืออะไร
• สิทธิจากการจดทะเบียนสมรสเท่าเทียม
• สมรสเท่าเทียม คู่รัก LGBTQIAN+ กู้ซื้อบ้านอย่างไรให้ผ่านฉลุย
• 5 เรื่องพื้นฐานตามกฎหมายสมรสเท่าเทียม
• จดทะเบียนสมรสเท่าเทียม ต้องมีคุณสมบัติอย่างไร ใช้เอกสารอะไรบ้าง

กฎหมายสมรสเท่าเทียมคืออะไร

กฎหมายสมรสเท่าเทียม หรือพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ 24) พ.ศ. 2567 ซึ่งมีผลบังคับใช้เมื่อพ้น 120 วัน นับจากวันที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ซึ่งหมายความว่าจะมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 23 มกราคม 2568 เป็นต้นไป

สาระสำคัญของกฎหมายฉบับนี้เพื่อให้บุคคล 2 คนไม่ว่าจะเพศใดก็ตามสามารถทำการหมั้นและสมรสได้ จากกฎหมายสมรสปัจจุบันที่การหมั้น ใช้คำว่า “ฝ่ายชาย ฝ่ายหญิง” มีการแก้ไขเป็น “ผู้หมั้นและผู้รับหมั้น” หรือ “เพศ” ที่ใช้คำว่า “ชาย-หญิง” แก้ไขเป็น “บุคคลทั้ง 2 ฝ่าย” สถานะหลังจดทะเบียนสมรส จาก “สามีภริยา/คู่สมรส” แก้เป็น “คู่สมรส/คู่สมรส”

รวมทั้งการแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติอื่น ซึ่งจะทำให้บุคคลนั้นมีสิทธิ หน้าที่สถานะทางครอบครัว เท่าเทียมกับคู่สมรสที่เป็นชายและหญิง

สิทธิจากการจดทะเบียนสมรสเท่าเทียม

1. สิทธิในการหมั้น แต่งงาน และหย่าร้าง คู่สมรส LGBTQIAN+ จะได้รับสิทธิตามกฎหมายในการหมั้น หรือแต่งงาน ซึ่งสามารถจดทะเบียนสมรสในไทยและใช้สิทธิคู่สมรสได้อย่างเต็มที่เช่นเดียวกับคู่สมรสชายหญิง รวมไปถึงในกรณีที่ต้องการหย่าร้างทั้งโดยสมัครใจหรือฟ้องหย่า ก็มีสิทธิได้รับความคุ้มครองอย่างเท่าเทียมเช่นกัน

2. สิทธิในการเป็นผู้ปกครองของบุตรบุญธรรมร่วมกัน ช่วยให้คู่สมรส LGBTQIAN+ สามารถรับบุตรบุญธรรมของคู่สมรสอีกฝ่ายเป็นบุตรบุญธรรมของตนได้ ต่างจากเดิมที่กลุ่ม LGBTQIAN+ จะสามารถเป็นผู้ปกครองบุตรบุญธรรมได้เพียงคนเดียว เนื่องจากไม่ได้เป็นคู่สมรสกันตามกฎหมายเหมือนคู่ชายหญิง

3. สิทธิในการดูแลชีวิตของคู่สมรสตามกฎหมาย ซึ่งมีสิทธิในการลงนามยินยอมให้รักษาพยาบาลอีกฝ่ายได้ในฐานะคู่สมรส และเป็นผู้ตัดสินใจแทนเกี่ยวกับการรักษาพยาบาล นอกจากนี้ คู่สมรส LGBTQIAN+ ยังมีสิทธิรับประโยชน์และสวัสดิการจากรัฐในฐานะคู่สมรสเช่นกัน ซึ่งรวมไปถึงสิทธิเบิกจ่ายค่ารักษาพยาบาล และสิทธิประกันสังคม

4. สิทธิในการรับมรดกจากคู่สมรส หากผู้ที่ได้รับมรดกเป็นคู่สมรส LGBTQIAN+ ที่จดทะเบียนอย่างถูกต้อง คู่สมรสจะได้รับยกเว้นไม่ต้องเสียภาษีมรดก และหากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเสียชีวิตโดยไม่ได้ทำพินัยกรรมไว้ คู่สมรสที่ยังมีชีวิตจะถือเป็นทายาทโดยธรรมอันมีสิทธิรับมรดกของคู่สมรสที่เสียชีวิตได้ตามกฎหมายเช่นกัน

5. สิทธิในการจัดการทรัพย์สินหรือสินสมรสร่วมกัน โดยคู่สมรส LGBTQIAN+ จะมีสิทธิในการบริหารจัดการสินสมรสร่วมกันตามกฎหมาย ได้แก่ ทรัพย์สินที่คู่สมรสได้มาระหว่างสมรส เช่น เงินเดือน โบนัส หรือทรัพย์สินที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งได้มาระหว่างสมรสโดยพินัยกรรมหรือการให้เป็นหนังสือโดยระบุว่าเป็นสินสมรส รวมทั้งทรัพย์สินที่เป็นดอกผลของสินส่วนตัว ซึ่งรวมไปถึงการถือครองอสังหาริมทรัพย์อย่างบ้าน/คอนโดเช่นกัน

สมรสเท่าเทียม คู่รัก LGBTQIAN+ กู้ซื้อบ้านอย่างไรให้ผ่านฉลุย

เมื่อคู่รัก LGBTQIAN+ มีสถานะเท่าเทียมกับคู่สมรสที่เป็นชายและหญิงแล้ว การกู้ร่วมซื้อบ้านก็สามารถทำได้เช่นกัน โดยไม่มีกฎเกณฑ์ยุ่งยากเหมือนกับเมื่อก่อน ซึ่ง 3 วิธีที่ทำให้ยื่นกู้ผ่านได้ง่ายมีดังนี้

1. เตรียมเอกสารให้พร้อม

เอกสารการกู้ซื้อบ้านของคู่รัก LGBTQIAN+ อยู่ร่วมกัน แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่

1) เอกสารประจำตัวผู้ขอสินเชื่อ (รวมถึงผู้กู้ร่วม) เช่น บัตรประจำตัวประชาชน, ทะเบียนบ้าน, ทะเบียนสมรส เป็นต้น ทั้งฉบับจริงและสำเนา เป็นต้น

2) เอกสารแสดงความสามารถทางการเงิน เช่น หนังสือรับรองเงินเดือน, สลิปเงินเดือน, สมุดบัญชีแสดงรายการเดินบัญชีย้อนหลัง 6 เดือน เป็นต้น

3) เอกสารที่แสดงรายละเอียดหลักทรัพย์

เตรียมเอกสารกู้บ้าน

เตรียมเอกสารกู้บ้าน 3 กลุ่มให้พร้อม ขั้นตอนสำคัญขอสินเชื่อบ้านผ่านง่าย

2. กู้ร่วมทำให้กู้ผ่านง่าย ได้วงเงินมากขึ้น

วิธีการกู้ร่วมซื้อบ้าน เป็นทางเลือกที่ดีต่อการกู้ซื้อบ้านกลุ่ม LGBTQIAN+ ช่วยให้อนุมัติการกู้ได้ง่ายขึ้น และได้วงเงินมากขึ้น พร้อมเพิ่มความคล่องตัวทางด้านการเงิน โดยคู่รักกู้ร่วม LGBTQIAN+ สามารถเลือกใส่ชื่อในกรรมสิทธิ์ได้ทั้งแบบ 1 คน หรือ 2 คน ขึ้นอยู่กับธนาคารกำหนด

กู้ร่วมซื้อบ้านด้วยกันแล้ว ทำไมยังกู้ไม่ผ่าน

หาคำตอบว่ากู้ร่วมซื้อบ้านด้วยกันแล้ว ทำไมยังกู้ไม่ผ่านได้ที่นี่

3. เช็กรายชื่อธนาคาร ที่เอื้อคู่รัก LGBTQIAN+

ปัจจุบันมีธนาคารหลายสถาบันจัดรูปแบบสินเชื่อกู้ซื้อบ้านสำหรับคู่รัก LGBTQIAN+ โดยเฉพาะ ไม่ว่าจะเป็นธนาคารกรุงศรีอยุธยา, ธนาคารไทยพาณิชย์, ธนาคารกสิกรไทย หรือธนาคารรัฐอย่างธนาคารอาคารสงเคราะห์ ทั้งนี้ วงเงินกู้สูงสุดขึ้นอยู่กับคุณสมบัติผู้กู้ร่วมและความมั่นคงทางอาชีพหรือการเงินของผู้กู้เป็นหลัก

ประกาศขายบ้านเดี่ยว

ค้นหาประกาศขายบ้านเดี่ยวในกรุงเทพฯ หลายระดับราคาและทำเล

กดค้นหาได้ที่นี่

5 เรื่องพื้นฐานตามกฎหมายสมรสเท่าเทียม

สำนักงานกิจการยุติธรรม ได้ระบุถึง 5 เรื่องพื้นฐานตามกฎหมายสมรสเท่าเทียม ดังนี้

1. สิทธิในการหมั้น

“บุคคลทั้งสองฝ่าย” หมั้นได้ ต้องมี อายุ 18 ปี บริบูรณ์แล้ว

– การหมั้นจะสมบูรณ์ เมื่อ “ผู้หมั้น” ส่งมอบหรือโอนทรัพย์สินที่เป็นของหมั้นให้ “ผู้รับหมั้น” เพื่อเป็นหลักฐานว่าจะสมรสกัน

– “ของหมั้น” ตกเป็นสิทธิของผู้รับหมั้น

– กรณีฝ่ายผู้รับหมั้น “ผิดสัญญาหมั้น” ให้คืนของหมั้นแก่ฝ่ายผู้หมั้น (ตามกฎหมายว่าด้วยลาภมิควรได้)

เมื่อมีการหมั้นแล้ว ฝ่ายใด “ผิดสัญญาหมั้น” ต้องรับผิดชดใช้ค่าทดแทน…(ศาลชี้ขาด)

– ค่าทดแทนความเสียหายต่อร่างกายหรือชื่อเสียงของผู้หมั้นหรือผู้รับหมั้น

– ค่าทดแทนความเสียหายจากการที่คู่หมั้น บิดามารดา หรือบุคคลที่กระทำในฐานะเช่นเดียวกับบิดา มารดาที่ใช้จ่ายหรือตกเป็นลูกหนี้ในการเตรียมการสมรสโดยสุจริตและสมควร

– ค่าทดแทนความเสียหายจากการที่คู่หมั้นจัดการทรัพย์สิน/อาชีพ/ทางทำมาหาได้ของตน โดยสมควรเพราะคาดหมายว่าจะได้สมรส

– ถ้ามีเหตุสำคัญเกิดขึ้นกับผู้รับหมั้น ทำให้ผู้หมั้นไม่สมควรสมรสด้วย (เช่น รู้ความจริงหลังหมั้นว่าเป็นโรคร้ายแรงทางเพศฯ) ผู้หมั้นมีสิทธิบอกเลิกสัญญาหมั้นและขอคืนของหมั้นได้

– ถ้ามีเหตุสำคัญเกิดขึ้นกับผู้หมั้น ทำให้ผู้รับหมั้นไม่สมควรสมรสด้วย ผู้รับหมั้น มีสิทธิบอกเลิกสัญญาหมั้นและไม่ต้องคืนของหมั้น

กรณี คู่หมั้นตายก่อนสมรส อีกฝ่ายจะเรียกร้องค่าทดแทนไม่ได้ส่วนของหมั้นหรือสินสอด ไม่ต้องคืน

คู่หมั้นอาจเรียกค่าทดแทนได้

– ค่าทดแทนจากผู้ร่วมประเวณีหรือผู้ที่ทำให้คู่หมั้นของตนสนองความใคร่ โดยรู้หรือควรจะรู้ถึงการหมั้น (ต้องบอกเลิกสัญญาหมั้น)

– ค่าทดแทนจากผู้ข่มขืนกระทำชำเราหรือพยายามข่มขืนฯ คู่หมั้นของตน โดยรู้หรือควรจะรู้ถึงการหมั้น (ไม่ต้องบอกเลิกสัญญาหมั้น)

การเรียกร้องค่าทดแทน ต้องทำภายในระยะเวลา 6 เดือน นับแต่วันที่รู้หรือควรรู้ ถึงการกระทำของผู้อื่น หรือรู้ตัวผู้จะใช้ค่าทดแทน แต่ต้องไม่เกิน 5 ปี นับแต่วันที่ผู้อื่นได้กระทำการดังกล่าว

2. สิทธิในการจดทะเบียนสมรส

“บุคคลทั้งสองฝ่าย” สมรสได้ ต้องมี อายุ 18 ปีบริบูรณ์แล้ว (แต่ในกรณีมีเหตุสมควร ศาลอาจอนุญาตให้สมรสก่อนได้)

การสมรสหรือการแต่งงาน

– บุคคลทั้งสองต้อง “ยินยอม” เป็นคู่สมรสกันและต้องแสดงการยินยอม โดย “เปิดเผย” ต่อหน้านายทะเบียนและให้นายทะเบียนบันทึกความยินยอมไว้ (จดทะเบียนสมรส)

– เมื่อมีพฤติการณ์พิเศษที่ “จดทะเบียนสมรสต่อนายทะเบียนไม่ได้” เพราะฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งหรือทั้งสองฝ่ายตกอยู่ในอันตรายใกล้ความตาย/ภาวะรบ/สงคราม เป็นต้น

1) ให้บุคคลทั้งสอง แสดงเจตนาจะสมรสกันต่อหน้าบุคคลที่บรรลุนิติภาวะที่อยู่ ณ ที่นั้น

2) แล้วให้บุคคลดังกล่าว จดแจ้งการแสดงเจตนาขอสมรสของบุคคลทั้งสองไว้เป็นหลักฐาน

3) และต่อมาให้บุคคลทั้งสองจดทะเบียนสมรสกันภายใน 90 วันนับแต่วันที่อาจจดทะเบียนสมรสต่อนายทะเบียนได้ โดยแสดงหลักฐานและพฤติการณ์พิเศษไว้ในทะเบียนสมรส

บุคคลที่สมรสไม่ได้

– บุคคลวิกลจริต (เช่น จิตผิดปกติ, บ้า) หรือไร้ความสามารถ (ไม่สามารถจัดการตนเองได้)

– บุคคลสองคนที่เป็นญาติสืบสายโลหิตโดยตรงขึ้นไปหรือลงมา

– เป็นพี่น้องร่วมบิดามารดาหรือร่วมแต่บิดาหรือมารดา

– บุคคลจะทำการสมรสในขณะที่ตนมีคู่สมรสอยู่ไม่ได้ (สมรสซ้อนไม่ได้)

สินสอด เป็นทรัพย์สินของฝ่ายผู้หมั้นให้แก่บิดามารดา/ผู้รับบุตรบุญธรรม/ผู้ปกครอง ของฝ่ายผู้รับหมั้น เพื่อตอบแทนที่ยอมสมรส

กรณีไม่มีการสมรส เพราะมีเหตุสำคัญเกิดกับผู้รับหมั้น หรือมีพฤติการณ์ที่ผู้รับหมั้นต้องรับผิดชอบ จนทำให้ผู้หมั้นไม่สมควรสมรสกับผู้รับหมั้น ฝ่ายผู้หมั้นเรียกสินสอดคืนได้ (ตามกฎหมายว่าด้วยลาภมิควรได้)

3. สิทธิในการดูแลชีวิตคู่ (ความสัมพันธ์ระหว่างคู่สมรส)

– คู่สมรสต้องอยู่กินด้วยกันฉันคู่สมรส

– คู่สมรสต้องช่วยเหลือ อุปการะ เลี้ยงดูตามความสามารถและฐานะของตน

– กรณีที่คู่สมรสไม่สามารถอยู่กินฉันคู่สมรสโดยปกติสุข หรือการอยู่ร่วมกันจะเป็นอันตราย แก่ร่างกายหรือจิตใจ หรือทำลายความผาสุกอย่างมาก อาจร้องขอต่อศาลมีคำสั่งอนุญาตให้แยกกันอยู่ในระหว่างเกิดเหตุ และกำหนดให้อีกฝ่ายจ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูให้ได้

– กรณีศาลสั่งให้คู่สมรสเป็นคนไร้ความสามารถ/เสมือนไร้ความสามารถ ให้คู่สมรสอีกฝ่ายเป็นผู้อนุบาลหรือผู้พิทักษ์ หรือเมื่อมีผู้มีส่วนได้เสียหรืออัยการร้องขอ และมีเหตุสำคัญ ศาลอาจตั้งผู้อื่นมาทำหน้าที่แทนได้

4. สิทธิในการจัดการทรัพย์สิน-หนี้สินของ