อุบัติเหตุรถยนต์ ใครผิดใครถูก? ไขข้อข้องใจ ‘รถใหญ่ผิดเสมอ’ ตามกฎหมายจราจร

June 13, 2025

ภาพอุบัติเหตุรถยนต์ชนมอเตอร์ไซค์ แสดงให้เห็นการชนบริเวณหน้ารถยนต์และตัวรถมอเตอร์ไซค์ บ่งชี้ถึงความเสี่ยงบนท้องถนนและการประเมินความเสียหาย

หนึ่งในความเชื่อที่ได้ยินกันบ่อยครั้งบนท้องถนนไทยคือ “รถใหญ่ผิดเสมอ” โดยเฉพาะเมื่อเกิดการเฉี่ยวชนระหว่างรถยนต์ขนาดใหญ่กับรถจักรยานยนต์หรือรถยนต์ขนาดเล็ก หลายคนปักใจเชื่อว่ารถคันที่ใหญ่กว่าจะต้องเป็นฝ่ายรับผิดชอบ แต่ในความเป็นจริงตามหลักกฎหมายแล้ว การพิจารณาว่าใครเป็นฝ่ายผิดในอุบัติเหตุไม่ได้ขึ้นอยู่กับขนาดของยานพาหนะเลยแม้แต่น้อย

หลักพิจารณาความผิดในอุบัติเหตุรถยนต์

การกำหนดว่าฝ่ายใดเป็นผู้กระทำความผิดและต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นนั้น พิจารณาจากองค์ประกอบสำคัญตามกฎหมาย ได้แก่ พฤติการณ์การขับขี่ของผู้ที่เกี่ยวข้องในเหตุการณ์นั้นๆ การฝ่าฝืนกฎจราจร การแสดงเจตนา หรือการกระทำที่ขาดความระมัดระวังอันเป็นเหตุโดยตรงให้เกิดอุบัติเหตุขึ้น

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 59 วรรค 4 กล่าวถึงการกระทำผิดที่มิได้มีเจตนาโดยตรง แต่เป็นการกระทำโดยประมาท ซึ่งหมายถึงการขาดความระมัดระวังในสิ่งที่บุคคลในภาวะเช่นนั้นจะต้องมีตามวิสัยและพฤติการณ์ หรือได้ใช้ความระมัดระวังนั้นไม่เพียงพอ ดังนั้น ผู้ที่กระทำการโดยประมาทและก่อให้เกิดความเสียหาย ย่อมเป็นฝ่ายที่ต้องรับผิดชอบ ไม่ว่ารถที่ขับจะเป็นขนาดใดก็ตาม

ตัวอย่างคดีศึกษา: พิสูจน์ว่าขนาดรถไม่ใช่ตัวตัดสิน

เพื่อยืนยันหลักการดังกล่าว เราขอยกตัวอย่างจากคดีจริงและกรณีศึกษาที่น่าสนใจ

ตัวอย่างคดีศึกษาที่ 1: มอเตอร์ไซค์ชนรถยนต์ที่ทางแยก
จากคำพิพากษาฎีกาที่ 2961/2526 กรณีผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์ซึ่งไม่มีความชำนาญเพียงพอ ขับรถออกจากทางโทโดยประมาทและพุ่งเข้าชนรถยนต์ของจำเลยที่ขับมาในทางเอก แม้จำเลยจะขับรถมาด้วยความเร็วที่เกินกำหนด (ประมาณ 30-40 กม./ชม.) แต่ศาลพิจารณาแล้วว่าความเสียหายที่เกิดขึ้นเป็นผลโดยตรงจากความผิดและความประมาทของผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์แต่เพียงฝ่ายเดียว การกระทำของจำเลยจึงไม่ถือเป็นการละเมิดต่อโจทก์ กรณีนี้แสดงให้เห็นชัดเจนว่า หากรถคันเล็กขับขี่ด้วยความประมาท ทำผิดกฎจราจร หรือขาดความระมัดระวัง จนเป็นเหตุให้เกิดการชน ก็สามารถเป็นฝ่ายผิดได้เช่นกัน ไม่ได้ขึ้นอยู่กับขนาดรถเลย

ตัวอย่างคดีศึกษาที่ 2: รถเก๋งกับรถพ่วงเลี้ยวกลับรถ
อีกกรณีที่เคยเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์บนโลกออนไลน์ เป็นเหตุการณ์ที่รถเก๋งคันหนึ่งถูกรถพ่วงที่กำลังตีวงเลี้ยวกลับรถใต้สะพานเฉี่ยวชนจนติดอยู่ใต้ท้องรถ ทำให้เกิดคำถามว่าใครเป็นฝ่ายผิด บางส่วนมองว่ารถพ่วงผิดที่ไม่เปิดสัญญาณไฟ หรือไม่ระวังรถคันเล็ก ขณะที่บางส่วนชี้ว่า รถเก๋งอาจใช้ช่องทางกลับรถผิดประเภท เนื่องจากใต้สะพานบางแห่งอาจมีการจัดช่องทางสำหรับรถบรรทุกโดยเฉพาะ ซึ่งมักมีป้ายแจ้งเตือนชัดเจน หากรถเก๋งวิ่งเลยช่องสำหรับรถเล็กแล้วไปใช้ช่องของรถบรรทุก การกระทำดังกล่าวอาจถือเป็นส่วนหนึ่งของความประมาทหรือการทำผิดกฎจราจรได้ ส่วนรถพ่วงเองก็มีส่วนผิดได้หากไม่ได้ให้สัญญาณไฟเลี้ยวแต่เนิ่นๆ หรือขาดความระมัดระวังในการเปลี่ยนช่องทาง

ขับขี่ปลอดภัย ลดเสี่ยง และบทบาทของประกันภัย

อุบัติเหตุสามารถเกิดขึ้นได้กับผู้ใช้รถใช้ถนนทุกคน ไม่ว่าจะเป็นรถขนาดเล็กหรือขนาดใหญ่ สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการขับขี่อย่างมีสติ ใช้ความระมัดระวังอยู่เสมอ เคารพ ข้อควรรู้กฎหมายจราจร มีน้ำใจต่อเพื่อนร่วมทาง และปฏิบัติตามกฎจราจรอย่างเคร่งครัด การกระทำเหล่านี้ไม่เพียงแต่ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุ แต่ยังเป็นปัจจัยสำคัญในการพิจารณาความผิดเมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝันขึ้น

หากเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉินที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ การมี ประกันรถยนต์ ที่ให้ความคุ้มครองที่ครอบคลุมและเชื่อถือได้ จะช่วยแบ่งเบาภาระความเสียหายและค่าใช้จ่ายต่างๆ ได้เป็นอย่างดี ทำให้คุณมั่นใจได้ว่าจะมีผู้ช่วยจัดการในกระบวนการต่างๆ เช่น ขั้นตอนการเคลมประกัน

สรุป

เลิกเชื่อเรื่อง “รถใหญ่ผิดเสมอ” แล้วหันมาทำความเข้าใจหลักการพิจารณาความผิดตามกฎหมายที่แท้จริง ซึ่งวัดกันที่ “ความประมาท” และ “การฝ่าฝืนกฎจราจร” ของแต่ละฝ่าย การขับขี่อย่างรับผิดชอบและมีสติบนท้องถนนคือการป้องกันที่ดีที่สุด เพื่อความปลอดภัยของตัวคุณเองและผู้ร่วมใช้ถนนคนอื่นๆ และอย่าลืมว่า การมีประกันภัยที่ดีเปรียบเสมือนตาข่ายนิรภัยที่จะรองรับความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นโดยไม่คาดคิด ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับกฎหมายและอุบัติเหตุได้ที่ https://www.closelawyer.com/บทความกฎหมาย/อุบัติเหตุ/ใครผิดอุบัติเหตุรถชน.

Previous Post